بینامتنیت؛ پیشینه و پسینه ی نقد بینامتنی
دکتر فرهاد ساسانی
عرف و عادت انیرانی این شده است که هر موضوع و مبحثی را با دنیای هلنی و میراث خوارش، غرب جدید، آغاز کنند؛ حال آنکه در آغاز چنین نبوده است و این بسته بندی شیک و زیبای دینای “تولید کالاهای علمی” است که همه ی دانسته ها را به شکل مواد خام می گیرد و پس از پردازش با نشان و مارکی خاص به فرآورندگان اصلی می فروشد.
در مورد مبحث بینامتنیت نیز چین برخورد شده که گویی اندیشه ای کاملاً نو به یک باره بیرون جهیده است. در حالی که اگر نیک بنگریم، تفکر ارجاعات بینامتنی را در همه جا و از جمله در مطالعات نقد ادبی و زبانی خودمان با نام ها و مفهوم های متفاوت می بینیم: تلمیح، انتحال، شأن نزول، اسباب نزول، مقام، مقال؛ شیوه ی روایت تو در تو یا متن در متنِ شرقی و ایرانی؛ نقش احادیث، اخبار، روایات، نصرانیات و اسرائیلیات در تفسیر قرآن و غیره. در ادامه، به برخی از آنها خواهمی پرداخت.
> > > >