هویت انسانی در رسانه های مجازی
محمد اخگری
رسانه های جدید به ویژه اینترنت عرصه هایی تازه در مقابل انسان عصر حاضر گشوده است. تعاملی بودن اینترنت و قابلیت های آن، این امکان را فراهم آورده که انسانها بتوانند از طریق صفحه کلید به صفحه کلید(کی برد – کی برد) با یکدیگر ارتباط پیدا کنند و در فضایی مجازی انواع هویت های مجازی را جعل کنند و با این شیوه فضای اینترنت به فضای تعامل میان هویت های مجازی تبدیل گردد. در اینترنت تعاریف فلسفی از “هویت” ” من” و “خود” تغییر می کند. هویت که – صرفنظر از تفاوت هایی که فلاسفه در تعریف هویت داشته اند به عنوان مولفه ای ثابت و در واقع این همانی فرد تعریف می شد، در دنیای اینترنت عبارت از مولفه هایی متغیر در فضایی متغیر است؛ گاه بیانگر آرمان های فرد است و گاه جنبه های مخفی شخصیت فردی او که در اجتماع زیر نقابی که بر صورت داشته قادر به بیان آن نبوده است. از دیگر سوی در عالم واقع یک فرد با یک هویت با
طرف مقابل ارتباط برقرار می کند اما اینترنت به او این امکان را می دهد که بتواند در یک لحظه چند هویت مختلف و گاه متضاد داشته باشد. بنابراین رسانه های مدرن برای انسان امروزی فضاهایی مجازی پدید آورده اند. تعریف و برداشت انسان در عصر حاضر از زمان و مکان دگرگون شده و از این رو در این فضاهای مجازی هویت مجازی یا به عبارت دیگر من اینترنتی پدید آمده است: هویت + مجاز(فضای مجازی) = هویت مجازی (Hypertextuality)، فرامتنی(Interactivity ) برخی صاحب نظران فلسفه اینترنت را در سه مبحث کنش متقابل و بررسی می کنند. که این نوشتار تنها بخش کنش متقابل و هویت انسانی را در تعاملات رسانه ای اینترنت بررسی می کند. در عصر حاضر رسانه ها هستند که تصویر ما را از واقعیت شکل می بخشند. رسانه ها با نظامی از نشانه های دیداری، نوشتاری و گفتاری برداشت انسان را از واقعیت تحت تاثیر قرار می دهند. تصویر، گفتار و نوشتار طی قرن بیستم مرکز ثقل بسیاری از مباحث و مجادلات فلسفی بوده است. البته این مولفه ها چه در رسانه های مکتوب چه در رادیو و تلویزیون بر فهم انسانی از زمان و مکان و همچنین چگونگی استفاده از تصاویر، اواها و حروف تاثیر گذاشته اند. با پیدایش شبکه داده های جهانی یا اینترنت این شرایط پیچیده تر شده و زمان و مکان و هویت، تعریفی تازه یافته اند. اینترنت در واقع مکان بی مکان است؛ جایی که انسانها می توانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند، قرارداد ببندند، گروه های خود را بسازند، بیام بفرستند یا چیزی را معرفی کنند. در این مکان مرزهای جغرافیایی هیچ معنا و مفهومی ندارد و به همین سبب دشواری ها و مشکلات منطقی زمان و مکان از میان برداشته شده است.