اگر در  میان پست های اینستاگرام و فیسبوک نان هایی به غایت مرغوب و خوش-پخت ، کمدهای لباس مرتب شده و رنگارنگ بیابید، و یا در باز-توییت ها، به طرح ها و کاردستی های  آموزشی – که با دقت و جزئیات بسیار، سرشار از ایده های خلاقانه مناسب همه ی سنین بوده، و ساخته ی دست والدین برای آموزش خانگی است – برخورد کرده باشید؛ ممکن است در این موقعیت از خودتان پرسیده باشید که این افراد  در بحبوبه ی  دست و پنجه نرم کردن با  شیوع این  بیماری و عواقب استرس-زایش در زندگی روزمره، این همه انرژی، زمان، و تمرکز را چگونه به دست می آورند؟

پاسخ محتمل به این پرسش می تواند این باشد: به دست نیاورده اند! آنها فقط نیاز دارند که چهره ای بی نقص (کامل) از خود به نمایش بگذارند تا احساس و حال بهتری داشته باشند. دقیق تر اینکه،  اقدامات  آنها بر این باوربوده  که چنین کاری  باعث بهبود حالشان می شود. دکتر گوردون فلت استاد روانشناسی دانشگاه یورک تورنتو و یکی  از نویسندگان کتاب “کمال گرایی” نام این پدیده را خود-ابرازی کمالگرایانه” می نامند. دکتر فلت در گفتگویی با من توضیح داد که این لاف-زنی ها در رسانه های اجتماعی ممکن است در آغاز برای فرد لاف-زن حس و حال خوبی ایجاد کند  ولیکن در گذر زمان موثر نخواهد بود.

نمی خواهم چنین القا کنم که با  فرستادن چنین تصاویر کامل و بی نقصی از زندگی در قرنطینه، این افراد عامدانه در صدد ساختن واقعیتی  دروغین در فضای مجازی هستند. اقلیتی از میان  آنها شاید با چنین قصدی  تصاویر دروغین  را به جای حقیقی  به نمایش بگذارند (در میان سلبریتی ها و گروه های تبلیغاتی بیشتر از سایر افراد احتمال این عمل عامدانه وجود دارد). گمان من بر این است که اغلب این اشخاص  همواره تحت فشار و الزام به  کامل و بی نقص بودن  و یا حداقل تظاهر به آن هستند. فرهنگ رقابت-جو و ظاهربین ما به این فشار دامن می زند و و رسانه های اجتماعی بیش از پیش به آن شدت می بخشند. در واقع، چنین به نظر می رسد که کمال-گرایی در بین دانشجویان امریکایی از اواخر دهه ی ۸۰ افزایش داشته است.

کمال-گرایان استانداردهای بالاو غیرواقعی، اغلب در زمینه ی حرفه ای و کاری شان و گاهی در  حوزه های دیگر زندگی برای خود قایل هستند. آن ها ارزش خود را منحصرا در برآورده شدن و رسیدن به این استانداردها می سنجند و هر خطا، تأخیر، و یا نقص در دستیابی به این اهداف را به مثابه ی شکست فردی می شمارند. جای تأسف است که این افراد حتی در صورت تحقق بعضی اهدافشان احساس رضایت و افتخار ناچیزی تجربه می کنند. کمال-گرایان تمایل به کنش هایی چون نشخوار فکری (مشغولیت فکری)، دلواپسی و سرزنش خویشتن و دیگری دارند، و در شرایط استرس-زا در معرض (خطر) افسردگی و اضطراب قرارمی گیرند.

نکته ی مهم تراین است که کمالگرایان هراس دارند اگر در رشدی دائمی و  صعودی به سوی درجات بالا و کمال  نباشند، لایق عشق و پذیرش از سوی دیگران هم نخواهند بود. دکتر فلت چنین اشاره می کند که “تحقیقات ما نشان می دهد افرادی که احساس ناامنی می کنند نیاز به نمایاندن و بروز تصویری بی نقص و کامل از خود دارند.” پس جای شگفتی نخواهد بود اگرافراد کمال-گرا پاندمی و شیوع بیماری را باعث انحراف از این مسیر کمال-گرایی ندانند و  به تلاش خود برای رسیدن به کمال ادامه دهند؛ حتی اگر دنیا زیر و رو شود. پست های اینترنتی آنها بر این امر صحه می گذارد. آنها هنوز هم ادامه می دهند؛ هنوز هم سعی می کنند در عمل به هر روش ممکن بی نقص جلوه کنند، حتی اگر در پشت آن تصاویر و پست ها انبوهی از مبارزه،  درد، اضطراب، اختلاف (نفاق) و اندوه پنهان باشد.

هنگامی که شما این پست ها را می بینید، مطلقاً آنهمه رنج هایی را که کمال-گرایان متقبل شده اند نخواهید دید؛ رنج هایی که کشیده اند تا چنین تصویری را حفظ کنند؛ آن هم در موقعیتی که تقریباً ازکنترل شان خارج شده است. شما بی خوابی های شبانه شان را نخواهید دید؛ و نگرانی هایی که بخاطر به عمل نیامدن آن خمیر مخصوص برای درست کردن یک قرص نان عالی و خوش پخت داشته اند. شما ازتلاش های دایمی ایشان بی اطلاع هستید که چقدر برای به نمایش گذاشتن یک کمد لباس مرتب و بی نقص چیده شده وقت گذاشته اند؛ و همچنین از احساس گناه و بغض و رنجی که ایشان در این افراد ایجاد شده است، رنجی که از احساس ناکارآمدی برنامه هایشان در آموزش خانگی خود و در مقایسه با اثر بخشی روش تدریس معلم کلاس اول فرزندشان برده اند.

آنچه در مقابل چشمان شماست سرابی از کمال است؛ ولی حالا شما در مقایسه با  این تصویر، احساس بی کفایتی و شکست  می کنید؛ علی رغم اینکه می دانید این تصویر، واقعیتی تزئین شده و جدا شده از واقعیت زندگی است.  احساس حسادت و خشم خود را نمی توانید کنترل کنید. چرا شما نمی توانید چنین نانی درست کنید؟ چرا در زندگی روزمرۀ شما، فرصت دوش گرفتن، حفظ شغل، و رسیدگی به سلامت فرزندان به ندرت حاصل می شود؟ چرا شما تنها کسی هستید که کامل نیست؟

واقعیت اینست که هیچ کسی کامل و بی نقص نیست. این جزیی از انسان بودن ماست: تلاش  در هر لحظه، خطا کردن و دچار اشتباه شدن، شکست خوردن و برخاستن دوباره و دوباره. انسان بودن همیشه چنین بوده، و شیوع ویروس کرونا به اجبار عینک خوشبینی ما را  از چشمهایمان  برداشته. ولیکن هنوز هم زیبایی و تاب-آوری و سازگاری در این نقص و ناکاملی انسان موج می زند! شجاع باشید و این ناکامل بودن را بپذیرید. بار دیگر که به سراغ فیسبوک یا اینستاگرام می روید، واقعی بودن را تجربه کنی؛د ممکن است  نتیجه شگفت-زده تان کند!

و در پایان، لاف-زنان دوران قرنطینه را سرزنش یا خجالت زده نکنید. به خاطر داشته باشید، پشت تمام چنین اموری، ما فقط نیاز داریم که علی رغم نواقص و زشتی هایمان، دیده، شناخته، و پذیرفته شویم. محبت و مهربانی خود را به آنها  بروز دهید زیرا برای آنان دستیابی و رسیدن به کمال در چنین بحرانی بسیار سخت خواهد بود. پذیرای دیگران در جهان باشید و به خاطر داشته باشید که هم اکنون  افراد زیادی هستند که نیاز به  این توجه و پذیرفته شدن دارند.

منبع:

Psychology Today