بررسی سطوح شناختی گفتمان
دکتر حمیدرضا شعیری
شناخت گفتمانی دارای سطوح مختلفی است که مهم ترین آنها در سطح صوری و انتزاعی می باشد. شناخت صوری را می توان نوعی شناخت کمی و شناخت انتزاعی را نوعی شناخت کیفی خواند. در بعد انتزاعی، خود شناخت می توانند برنامه محور، یعنی عملیاتی و کنشی باشد و یا اینکه ارزش محور، یعنی غیر عملیاتی، غیر کنشی و حضور مدار باشد. شناخت برنامه محور شناختی است کارآ و مفید و سبب تغییر، رشد، جا به جایی و پیش روی می گردد. در واقع، چنین شناختی دینامیک و پویاست اما شناخت ارزش محور که بیشتر جنبه ی تحلیلی و تفسیری دارد و با نوعی بینش حضوری آمیخته است، شناختی هدف مند و غایی است. مجموعه ی این شناخت ها خود در تضاد با شناخت دیگری قرار می گیرند که نه عملیانی است و نه فانی، بلکه حضور مدار می باشد. چنین شناختی را که به طور مستقیم با گونه های عاطفی و هیجانی مرتبط می باشد، شناخت شوشی می خوانیم که بر حضور زیستی عوامل گفتمانی تاکید دارد. اما نباید فراموش نمود که شناخت دارای دو آبشخور اصلی است که یکی ارجاعی و دیگر فرهنگی است (فردی یا اجتماعی) که بر اساس باورها شکل می گیرد.
در واقع، هدف ما از ارائه ی این مقاله، مطالعه و بررسی این سطوح شناختی مختلف و رابطه ی آنها با یکدیگر در حوزه ی گفتمان است.
> > > >