بنیان های آرمان خواهی در فرهنگ سیاسی ایرانیان
دکتر مسعود غفاری
شهروز شریعتی
یافتن پاسخی برای این پرسش که چرا ایرانیان تمایل به سخت کوشی برای نیل به آرمان ها و اهدافی دارند که در شرایط عادی امکان چندانی برای تحقق آنها متصور نیست، می تواند تا حدود زیادی ماهیت، تکوین، توسعه و پویش فرهنگ سیاسی ایرانی را تبیین کند. این مقاله با رویکرد فرهنگ گرایانه و با تلفیق دو روش تحلیل گفتمانی و سازه گرایی در مطالعات حوزه علوم انسانی و همچنین بهره گیری از برخی آموزه های موجود در چارچوب نظریات جامعه شناسی معرفت، می کوشد تا مبانی نظری و ریشه های معرفتی آرمان خواهی را در فرهنگ سیاسی ایرانیان شناسایی کند. مقاله با مفروض گرفتن این نکته که آرمان خواهی ایرانیان در موارد متعددی آنان را در مواجهه ناگزیر با نظم موجود جهان قرار داده است، این فرضیه را مورد آزمون قرار خواهد داد که تاثیرات مداوم و همزمان ناشی از وجود سه عامل اندیشه ایران شهری، اندیشه اسلام شیعی و عامل جنوبی با جهان سوم گرایی در باور های جمعی ایرانیان، موجب ایجاد گرایش های آرمان خواهانه در فرهنگ و باور آنها شده است. برای آزمون این فرضیه، نخست مفهوم آرمان خواهی و سپس تأثیرات و چگونگی عملکرد عوامل سه گانه مذکور بر پیدایش و پویش آرمان خواهی در فرهنگ سیاسی ایرانی بررسی خواهد شد.