۱) در بستر ساحل
حضور قاطع امواج
اینجا که ایستاده ام
خنکای نسیم دریاست
و من چون این همه پرنده و ماهی
در رویای غروب جهان گم شده ام
نوایی عاشقانه ست زمزمه هستی
چون لحظه با تو بودن
کیش آذر ۹۷ ع-بهار
2) بگذارید بنویسم
از دشمنی معذورم
و مثل طلوع خورشید
چشم دیدن همه را دارم!
کیش ع-بهار
3) چه محنت ها کشید این ملت زار
دریغ از راه دور و رنج بسیار
میرزاده عشقی
…….
وقت بگذشت
نسل من
هنوز هم در پی یادها
و یادگار های خویش است
ای شعله های خاکستر شده
ای شکوائیه های ناتمام
ای اندوهان بی سرانجام
کاش به حرمت آدمی تبسم میکردیم
ماهشهر ع-بهار
4) …از سروده ۱۶ اذر
نشسته بر تابلوی خیابان ۱۶ آذر
کبوتر سپید ازادی
مردد و غمگین
اینجا هم دانشگاه تهران است
مات روزهای ابری
در آذر هر سال!
تهران ع-بهار
5) با چشمانت
خزانم را کامل می کنی
نگاهم کن!
آذر ۹۷ ماهشهر ع-بهار
6) ….از خاطرات جبهه
گاهی دم غروب
یا کله سحر
سر سربازی را
پای ژنرالی را
کنار می زدیم
تا از خط مقدم بگذریم
گاهی نیز
پشت سر جوجه تیغی می رفتیم
تا از میدان مین عبور کنیم
حیوونکی خیلی سربراه بود
مثل همه ما
جنگ خیلی جدی ست برای کشتن
بهتر است شروع نشود!
از دفتر خاطرات جنگ ع-بهار
7) خاطره ای از ۱۶ آذر و یادی سه آذر اهورایی
دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد در ابتدای خیابان شاهرخ شمالی واقع است از درب دانشکده ادبیات که خارج می شوی اگر بپیچی سمت راست ، بعد ازطی مسافتی کوتاه میرسی به ابتدای کوچه اسرار آمیز اسرار،کوچه ای مثل تنگاره های قدیم ماهشهر که درختان سبز و تیره اقاقیا به ردیف ایستاده اند به یک سو و در سوی دیگر درختان سرو و کاج و کوچه خود زیر سایه درختان خاکستری می زند به همراه سرمای زمهریر آذر ماه و رگه های زرد وکمیاب خورشید که به سوزسرمای زمهریر دامن می زنند …دودانشکده ادبیات و علوم محض دانشگاه فردوسی مسیر زیادی از کوچه را گرفته اند والبته در این فاصله خیابان دکترا هم هست که کوچه اسرار را اریب قطع می کند یعنی بعد از عبور از تقاطع خیابان دکترا و کوچه اسرار که حدفاصل دو دانشکده است وسپس اندک مسافتی را که بروی میرسی به سالن ورزشی دانشگاه که پهلو به پهلوی سلف سرویس شماره یک است و سلف سرویس شماره دو دانشگاه درست چند متری آنسوتردر کوچه روبروی کوچه اسرار است یعنی اولین کوچه پشت به خیابان دانشگاه و امروز که ۱۶ آذر سال ۱۳۵۵ یا به عبارت رسمی یعنی سال ۲۵۳۵شاهنشاهی است — سالی من در آوردی که ساخته ذهنیات همیشگی دیکتانورهاست و از همان ابتدا محل نزاع و تناقض و کشمکش بود و هیچگاه هم چه به عمد و چه به سهواز سوی هیچکس جدی گرفته نشد تا جاییکه خود به تنش در سطح جامعه دامن زد– باری مثل این چند روز با دوستی مشهدی که تازه همدیگر را یافته ایم و هنوز به اسم هم همدیگر را نمی شناسیم و فقط او می داند من ادبیاتی هستم و من هم می دانم که او دانشجوی ریاضی است و نقطه اشتراک ما هم علاقه طرفین به ادبیات و ریاضی ست … …و دیگر نقطه اشتراک ما اینکه هردو سال اولی هستیم و سخت احساس غریبه گی می کنیم ..بویژه من که از جنوب آمده ام ….. ومثل همه سال اولیها هاج و واج این دنیای بر افروخته از رنج ها و ناکجا هایش هستم …گرم گفتگواز ابتدای دوستی هاییم و جوانی و راه دور و دراز امیدها و آرزوها …راهمان را کج می کنیم به سمت سلف شماره دو می رویم برای صرف نهار از ماجرای ۱۶ آذر و سه آذر اهورایی چیزی نمی دانیم نه من و نه دوست مشهدی من فقط می دانم که امروز روز دانشجو است و وضعیت اطراف دانشگاه و سلف سرویس ها غیر عادی ست ماشین های پلیس نبش خیابان دانشگاه و کوچه اسراربه صف ایستاده اند می شمارم یک …دو …سه … خیابان دانشگاه پر ازنیرو نظامی مسلح به کلاهخود و باتوم است و طبق همه سنوات لباس شخصی ها هم دور وبر دانشگاه پرسه می زنند …نرسیده به خیابان دانشگاه در همان کوچه اسرار به سمت چپ می پیچیم برای رفتن به سلف شماره ۲…دو مامور پلیس دانشجویان را بدقت ور انداز می کنند و البته مطالبه کارت دانشجویی …بدون نگاه کردن به مامور کارتمان را نشانش می دهیم وارد سلف شده در صف غذا می ایستیم..به راستی که همه چیز غیر عادی است حتی مثل دیروز و پریروزهم نیست صدای پچ و پچ زبانها و حرکت آرام دستها به التهابها دامن می زند…. در حالی که سرها رو به پایین است گاهی صوتی ممتد وبلند شنیده می شود صدایی که نمی دانی از کی ست و از کجاست …اما فضا علیرغم سنگینی شور و حال عجیبی دارد که پر از زندگی ست صف غذا طولانی ست و به کندی حرکت می کند اما زمان به سرعت سپری می شود بعداز گرفتن غذا هنوز روی میز ننشسته ایم که پرواز بشقاب ها را مشاهده می کنیم و شعار دانشجو دانشجو اتحاد اتحاد بلند می شود …هرکس به سویی می دود و من و دوستم هنوز در بهت و حیرت به اطراف نگاه می کنیم به آنی همه چیز به هم ریخته است ازسلف غذاخوری فقط بوی قرمه سبزی به جای مانده تا بجنبیم سالن خالی ست و من و دوستم که از درب خارج می شویم پلیس ها مطالبه کارت دانشجویی و راهنمایی برای سوارشدن در ماشین تیره رنگ گارد دانشگاه که بی شباهت به آمبولانس نیست ..اندکی مقاومت و پرسش بی پاسخ و خفه شو و حرف نزن وبا هل به داخل خودرو پرت می شویم درب را قفل می کنند حالا من و دوست مشهدیم در صندوق عقب خود روی پلیس نشسته ایم ..داخل تاریکخانه اطاقک بسته خیلی سرد است ..من و دوستم در کنج از سرما کز کرده ایم صداها ازبیرون شنیده می شود که آزادشان کنید و در گیری های مختصری که فقط صدایش را می شنویم …خودرو هنوز حرکت نکرده ..می گویم حتما باید کسانی دیگر را نیز سوار کنند اما بعد از گذشت زمان نسبتا زیاد و خاموشی صداها یی که شعار می دادند خودرو حرکت می کند هیچ جا که پیدا نیست بعداز طی مسافتی طولانی ظاهرا به محل گارد مرکزی دانشگاه در منطقه آبکوه نزدیک دانشکده علوم دو رسیده ایم البته این را دوستم که مشهدی ست می گوید من که جغرافیایم در بهترین حالت هم خیلی بد است و هنوز شمال و جنوبم را نمی شناسم بویژه حالا که در مشهد هستم با همان توپ و تشر از خودرو پلیس پایین کشیده می شویم و راهنمایی به اطاق سرد بازجویی هرکدام را به اطاقی می برند بعد از ساعاتی انتظار و خستگی ناشی از دلهره و گرسنگی ،سربازی با تکه ای نان و آب و تخم مرغی آبپز سر می رسد من که تقاضای چیزی نکرده ام اما ظاهرا این نیز از کارهای روتین این آقایان است …توی این شرایط سخت و سرد و جانفرسا کی حوصله غذا خوردن دارد آن هم تخم مرغ آبپز که سرد است و تیره می زند تازه گرمش هم از گلو پایین نمی رود …اطاقی نیمه تاریک سه در چهار با چهار پایه ای که گلیمی مندرس روی آن پهن شده به ناچار نان و تخم مرغ را مزه مزه می کنم اما نه اشتها دارم نه حوصله خوردن…در ذهنم مرور می کنم امروزرا یعنی ۱۶ آذر را و سه آذر اهورایی که در سالن غذاخوری زمزمه زبان دانشجویان بود …نام ها را …شریعت رضوی ..قندچی..بزرگ نیا …سال ۱۳۳۲ را …نیکسون را ..امریکا را ..مطالبات ملت را ..سقوط مصدق را ..کودتای ۲۸ مرداد را …شکست ها را …امیدها و یأس ها را…حالا دیگر کافی ست درس امروز را در بازداشتگاه گارد دانشگاه یاد گرفته ام و نشانی سه آذر اهورایی روز ۱۶ آذر را … مصمم و تشنه تر هستم وقتی که از اینجا مبروم …باید تلاش کنم تا این روز را بهتر بشناسم بعداز ساعاتی که باید غروب باشد مرا صدا می زنند همان سرباز که غذا آورده بود تا بخود بیایم روبروی فرمانده گارد دانشگاه ایستاده ام پلیس بلند بالایی است که در همان ابتدا اشاره می کند هی یره تو کی هستی که شعار می دی! می خوای باهمین دو دستم گردنت را بشکنم و ژست قشنگ کارته می گیرد..در برابرش راستی که جوجه ای بیش نیستم.. من شعار ندادم باور کن ….تازه واقعا کاری نکرده ام اصلا نمی دانم چه خبر است …خوب مامور است و معذور فریاد می زند ساکت شو فلان فلان شده ..غذای خوب و این همه امکانات چه مرگتونه و خیلی حرفهای دیگه ….شما بچه سوسولها را ادب می کنیم …فکر کردین شهر هرته ..آنروز بعد از کلی سین جیم ..بچه کجایی …تو چه کار به این کارها داری …ول کن بابا دلت خوشه …مارا هم به دردسر می اندازید….باری در آخر بقول فرمانده ول می شویم که برویم ..اما نتیجه برای من خیلی عالی بود زیرا روز ۱۶ آذر را نه اینکه شناختم که درک کردم و سه آذر اهورایی را که در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ وقتی که نیکسون به ایران آمد و روز جمعه در دانشگاهی که به خون دانشجویان بی گناه رنگین بود، دکترای افتخاری حقوق دریافت کرد… جرم آن سه دانشجوی همیشگی دانشگاه به تعبیر دکتر شریعتی آزاده گی و استقلال خواهی بود وخون پاکشان صحن دانشگاه را لاله گون کرد …البته این تنها ۱۶ آذرمن نبود …قصه غم انگیز ۱۶ آذر برای دانشگاه و دانشجو شرح حکایتی ست که تمامی ندارد …سروده ان سالها را بعدها تکمیل کردم و حوصله می کنم که امروز در وبلاگم قرار دهم …..
برگرفته از دفترهای گذشته آذر ماه ۱۳۵۵ علی ربیعی (علی بهار)
نرگس پریشانم
چه شعله ها که خاموش شدند در زمستانم
چه غزالها که کوچ کردند از بیابانم
نخندد دراین خشک سال نسیم فروردین
نروید به خورشید دی نرگس پریشانم
نه جای شکوه و قهر، نه جای مستوری
به چنگ می زنم زخمه با دلم ،جانم
خسته ام ای دوست از سلام تزویری
کشیده ام دیوار به دیوار زندانم
پیوسته تکرار تجربه های تکراری
همیشه در سواد سحر غبار و طوفانم
بر آستان تحمل بسی جفا روید
ستم پیشگان را نزیبد گلستانم
شبی که طوفان گرفته دریا را
کجاست همسفری که بساحل برسانم
چو تنهایی مرغ حق ناله ها سرده
به یاد فراق دل شکسته یارانم
در آن سحر که نخواند قناری مسرور
به قصد معجزه، ای گل ترانه می خوانم
مشهد سال ۱۳۵۷از دفتر آذین آفتابی بیابان علی ربیعی (علی بهار)
> > > >