عالم خیال

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

“عالم مثال” یا “عالم برزخ” عالمی است فاصل میان عالم مادیات و عالم مجردات محضه (عالم عقول)، برخی از حکما به این مراتب سه گانه ی عوالم، سه نوع ادراک را نیز متناظر نموده اند که عبارتند از: ادراکات حسی، خیالی و عقلی.

“عالم مثل معلقه” سهروردی مربوط به همین عالم برزخ یا مثال است. البته وی با مثل افلاطونی که عالم عقول عرضیه و ارباب انواع است نیز موافقت دارد. اما اشتراک این دو مُثُل، لفظی است نه معنوی.

سهروردی، به سه انسان نیز معتقد است:

انسان جسمانی، نفسانی، و عقلانی. و نسبت قوا و ادراکات هریک از این سه انسان با یکدیگر، به ترتیب صعود عبارتست از نسبت ظل و ذی ظل یا دانی با عالی؛ و حکایت ادراکات نفسی از وجود و اعتبارات ادراکی عقلی نیز، مهر اعتباری است بر قاعده ی “الواحد لایصدر منه الا الواحد” (از واحد بجز واحد صادر نمی شود).

ادامه مطلب

> > > >