فلسفه تاریخ در بستر طنز تاریخ؛ تأملی بر سرشت فلسفه های تاریخ و مقوله ی طنز تاریخ
حاتم قادری
سرشت تاریخ و نگره فلسفی به تاریخ، برای بسیاری از انسان ها موضوعی جذاب است؛ بلکه چه بسا تعیین کننده نیز هست. طبیعی است که انسان ها بخواهند از رمز و راز و یا قوانین تاریخ سر درآورده، به پرسش وضعیت تاریخ مندانه خود و جامعه شان و یا مقولاتی همچون انحطاط، ترقی، عدالت، جبر و یا آزادی پاسخی داده باشند. همین توجه در نزد ایرانیان، بویژه برخی از روشنفکران ما با شدت تمام به چشم می آید. این گروه از اندیشمندان و روشنفکران در صدد یافتند رازها و قوانین تاریخ، از جمله تاریخ ایران هستند تا بتوانند برخی از دغدغه های اندیشه ای و روشنفکرانه خود را درباره سرشت زیست سیاسی – اجتماعی، تاریخی ایرانیان فهم کنند و برای ماندگاری و یا برون شدن ها طرح و تصویری داشته باشند. از این رو، جستار حاضر به دو فلسفه تحلیل گرا و جوهرگرا در مقوله ی تاریخ پرداخته، با برجسته کردن مفهوم “منحنی” به تعبیر “طنز” تاریخ توجه کرده است و در نهایت به این نتیجه دست یافته که نمی توان / نباید از فلسفه های جوهرگرای ایدئولوژیک سود جست.
ادامه مطلب > > > >