پدیدارشناسی هوسرل؛ «ایده آلیسم محض» یا «ایده آلیسم استعلایی»؟
فهیمه دهباشی
حمیدرضا آیت اللهی
ایده آلیسم بودن پدیدارشناسی استعلایی هوسرل یک موضوع فلسفی خاص نیست بلکه یک نظریه در میان نظریه ها به عنوان یک علم انضمامی است که در حوزه های خاص قابل اثبات است. این ایده آلیسم وجود عالم واقعی و عالم طبیعت را انکار نمی کند، ولیکن نحوه نگاه پدیدار شناسانه به عالم واقع و طبیعت از دیگر نگاههای معرفت شناسی متفاوت است.
در این نوشتار سعی می شود با تحلیل مفاهیم و اصطلاحات مورد نظر هوسرل که در تبیین پدیدار شناسی او بسیار قابل استفاده و تأثیر گذار است در مقابل دیدگاهی که ایدئالیسم هوسرل را ایده آلیسم محض می داند موضع گیری شده و نشان داده شود که در تحلیل دقیق دیدگاه هوسرل، دیدگاه او را باید ایدئالیسم استعلایی نامید و دلایل تمیز دیدگاه او از ایدئالیسم محض بیان گردد.
وجه تمایز این روش در کاربرد اصطلاحات فلسفه سنتی با معانی بدیع است تا با بکارگیری آن، این روش را در تمام حوزه های معرفتی ممکن سازد. مفاهیم کاربردی شامل مفهوم “آگاهی و همدلی”، “تأویل یا احاله”، “حیث التفاتی”، “شهود” و “ماهیت” است که هر کدام در معنای خاص خود استعلایی بودن پدیدارشناسی هوسرل را توصیف و تبیین می نمایند. در این مقاله در نظر است نشان داده شود که در پدیدارشناسی استعلایی هوسرل هر آنچه متعلق به این عالم است ضرورت تمام تشخص معنایی خود را علاوه بر وضعیت وجودشناسی آن به دست می آورد؛ به همین لحاظ هوسرل در کتاب “ایده ها تمام همّ خود را به کار می برد تا به تمایز دقیقی میان پدیدارشناسی به عنوان روش و پدیدارشناسی به عنوان معرفت دست یابد. پدیدارشناسی هوسرل توانایی خود را در توصیف همه جنبه های فلسفی و علمی به نحو گسترده پوشش داده است.
ادامه مطلب > > > >