واژانه و نشانه شناسی پیرس
نیلوفر مسیح
اصطلاح نشانه و به تبع آن انواع نشانه از جمله نماد (symbol)، برای اولین بار توسط چارلز سندرز پیرس، فیلسوف پراگماتیست امریکایی و با تقسیم سه گانه ی نشانه توسط او وارد ادبیات علمی دوران مدرن شد و مورد استفاده در علوم گوناگون قرار گرفت.
پیرس نشانه را چیزی جز منطق در معنای گسترده ی آن نمی داند. نشانه از خلال انتزاع ذهن به معنا می رسد. می تواند همواره بنا بر ذهن متفاوت باشد و ما در آن همیشه با نوعی خودسرانگی روبرو هستیم.
پیرس، برخلاف سوسور نه به خود نشانه، بلکه به فرآیند تولید و تفسیر نشانه ها یا نشانه پردازی Semiotics توجه دارد و آن را در کانون نظریه ی نشانه شناختی خود قرار می دهد. حال واژانه نیز یک ژانر هنجار گریز و نوظهور در ادبیات ایران است که در آن به فرآیند تولید و تفسیر نشانه ها توجه بسیار شده. در واقع در ژانر واژانه هر کلمه از معنای اولیه خود فراروی می کند، معنای ثانویه ای را به دست آورده و به نشانه ای مبدل می گردد که در این مقاله تلاش می شود با بررسی انواع نشانه ها و تفسیر نشانه شناسی واژانه بر مبنای نظریات پیرس پرداخته شود.
> > > >