چرا در شاهنامه از پادشاهان ماد و هخامنشی ذکری نیست؟ احسان یارشاطر “تاریخ ملی” ایران به صورتی که در شاهنامه و تواریخ اسلامی مثل طبری و ثعالبی دیده می شود از تاریخ پادشاهان ماد و هخامنشی خالی است. اصولاً از تاریخ مغرب و جنوب ایران پیش از دوره ساسانی، در تاریخ ملّی ایران اثری پیدا […]

چند نکته، سند، و آگاهی جدید درباره ی جام جمشید و کیخسرو سجاد آیدِنلو جام جهان نمای جمشید و کیخسرو مشهورترین جام های ویژۀ متون و روایات ایرانی است. غیر از توضیحا منابع ادبی، تاریخی، داستانی، و فرهنگ های قدیم، محققان دوره ی معاصر از حدود ۱۵۰ سال پیش تاکنون به این دو جامِ نامدار […]

جنبه خیر و شرّ و جاندارانگاری آب در شاهنامه فاطمه اسفندیاری مهنی خدیجه خدایاری جنبه ی خیر و شرّ در ایران باستان تقریباً در تمام پدیده ها وجود دارد. آب این عنصر حیات بخش در عین حال می تواند ویرانگر نیز باشد؛ گاهی جنبه ی درمان دارد و گاهی تبدیل به آب مرگ می گردد. […]

اسطوره “دیونیزوس” ایزد هنر نمایش دکتر فرهاد ناظرزاده کرمانی دیونیزوس کیست؟ “دیونیزوس” به معنای باز زاییده شده نام دیگری نیز دارد: باکوس. او زاده ی شاه ایزدان زئوس است و شاهزاده ای از شهر تب به ته بیز. او ایزدی است که پدر و مادر او هردوان ایزد نیستند به همین دلیل با اشاره به […]

ویگوتسکی و معمای تراژدی هاملت دکتر بهروز عزبدفتری در چرخه ی روزمرۀ زمان، در تسلسل همیشه متغیر ساعات روشنایی و تاریکی، لحظه ای وجود دارد بسیار مبهم و نامعین – لحظه زودگذر میان شب و روز. در این لحظه همه چیز از هستی دوگانه برخوردارند: همه چیز به حیات شبانه ی خود ادامه می دهد […]

تحلیل شخصیت رستم در هفت خان براساس دیدگاه های یونگ و فروید میرجلال الدین کزازی مهدی رضا کمالی بانیانی نقد روان شناسانه یکی از حوزه های جدید نقد ادبی به شمار می رود که اثر ادبی را برپایه ی بیان حالات ذهن و ساختار شخصیت های موجود بررسی می کند. این نوع نگرش با طرح […]

نقد دراماتیک داستان رستم و سهراب لطیفه سلامت باویل شاهنامه به لحاظ ابعاد زیبایی شناسانه و ویژگی های ساختاری و زبانی، قابلیت ها و کارکردهای بسیار باارزشی در حوزه ی هنرهای نمایشی دارد و هربخش آن می تواند منبع الهامی برای نگارش آثار نمایشی باشد. بسیاری از آثار نمایشی بزرگ جهان با الهام از داستان […]

هوم عابد در شاهنامه و ریشه های اسطوره ای آن محمد نوید بازرگان مریم تراب پرور هوم یا هئومه که در فرهنگ ودائی سئوما نام دارد، گیاهی پررمز و راز است که خود را در جایگاه خدایان و ایزدان در پهنه اساطیر هند و ایرانی جای داده است. ردّ پای این ایزدگیاه، در کهن ترین […]