ترجمه رساله «هوسرل و هایدگر در هنر و آثار هنری» سازن کرایزیو 

*این رساله توسط آقای صادق علاماتی (در ۶۱ صفحه) ترجمه شده، و برای اولین بار از سوی وبسایت چیستی ها منتشر می شود.

                                هوسرل و هایدگر در هنر و آثار هنری [۱]

سازِن کرایزیو[۲]

ترجمه: صادق علاماتی

درون مایه ی این نوشتار موقعیت و شخصیت پردازی مربوط به هنر و آثار هنری در فلسفه پدیدارشناختی[۳] ادموند هوسرل[۴] و مارتین هایدگر[۵] است. هدف این است که مفهوم پدیدارشناسی را با توجه به کاربندی[۶] اثر ادبی و سایر آثار هنری توسط هر یک از این دو متفکر نشان داده شود. گرچه در پدیدارشناسی، دیدگاه های بین این دو فیلسوف تفاوت چشمگیری با هم دارند، اما هر یک از آنها رویکردهای متفاوت تاثیر گذاری را بر هنر داشته اند که ارزش بررسی آن کم نیست. گرچه هوسرل تنها در موضوعات زیبایی و هنری نه چندان گسترده در متون و خطوط کلی[آن]، اندک بحثی داشته است، اما منابع چشمگیر مفهومی و روش شناختی در باب آگاهی زیبایی و هنری را فراهم آورده است، که می تواند بیشتر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و در

نوع خود بالنده[۷] شود. اول از همه ، باید موارد ذیل را در نظر داشت:

( الف) مسئله نگرش زیبایی بدان جهت که اصلی ترین موضوع فانتزی نیست، بلکه نگرش نسبت به آن چیزی است که از جنبه زیبایی مهم است؛ (ب) از این روی، بحث بازنمایی چیزی مثل نقاشی، موضوع اصلی[۸] شیئی است که به صورت پدیدار[۹] باز نمایی می شود و (ج) بحث روابط بین اصل و باز تولید تصویر: در این گروه خاص که متعلق به فعالیت خلاق هنرمند به مثابه ی محصول عینیّت بخش[۱۰] داستان[۱۱] است.

غالباً خاطرنشان می شود که متون و سمینارهای هوسرل در باب مسئله زیبایی شناسی[۱۲] بر اساس نوشته های او در دسترس ما قرار گرفته، و به مثابه ی پایه و اساس کار تحقیقاتی زیبایی شناختی نیکلای هارتمان[۱۳] و رومن اینگاردن[۱۴] قرار گرفته است.علاوه بر این، ممکن است ادعا شود که اکثر مسائلی که ما هنوز در زیبایی شناسی پدیدار شناختی با آن مواجهیم منشأ آن در آثار هوسرل بوده باشد. بی دلیل نیست که فکر کنیم نه تنها هارتمان و اینگاردن بلکه آثارهای هایدگر، شِلر[۱۵]، مرلو-پونتی[۱۶]، سارتر[۱۷]، لویناس[۱۸]، ریکوئر[۱۹]، دریدا[۲۰] (که فقط نام چند نفر از آنها ذکر می شود) به سهولت نمی تواند بدون شناخت نوشته های هوسرل فهمیده شود. اگر اینگاردن یا هایدگر اظهار کرده اند که نتوانسته بودند به بررسی و تنظیم اثر کامل هوسرل بپردازند  و آن  را منتشر کنند، این بدین معنی نیست که آنها به اثر و دستنوشته های[۲۱] هوسرل دسترسی نداشته اند، و آن که به آن آثار اعتماد نداشتند. تحلیل هایدگر از زمان، گفته می شود تحت تأثیر قابل ملاحظه سمینارهای خود هوسرل، در باب مفهوم [کلی] زمان (که خود هایدگر برای نشر آماده کرده بود)، گرچه این یک چیز دیگر است که هر دو[۲۲]، ایده های خود را مدیون ارسطو[۲۳] هستند. به عبارت دیگر، اُسوگی[۲۴] اینگاردن در باره رویه ای که او راه حل های هوسرل را به “ایده های نو مایه ی”[۲۵] خود به چرخش درآورَد که بیشتر نمایش وار[۲۶] و می توانست به طور گسترده ای مورد بررسی قرار بگیرد، نه با نام بردن مرلو- پونتی که شدیداً مرهونِ هوسرل است که کاربست های[۲۷] پدیدارشناسی او تاثیر بسزایی  بر استدلال هایی مرلو- پونتی  در پدیدار شناسی ادراک[۲۸] گذاشته بود. لذا ممکن است ادعا شود که هر یک از پیروان هوسرل در مسیر وی گام برداشته اند به گونه ای که روش های فلسفی خود را بنیان نهند، چون که به نظرهوسرل آنها بحث های آزاد[۲۹] را دیده بودند که به مسئله جهان اشاره داشتند.

[۱] – Art and Art Works

[2] – Sazan Kryeziu،، جویشگر.

[۳] – phenomenological philosophy

[4] – Edmund Husserl،(۱۹۳۸-۱۸۵۹) فیلسوف آلمانی- اتریشی.  ،فیلسوف، ،، (۱۸۵۹-۱۹۳۸)، فیلسوف آلمانی- اتریشی- بینان گذار پدیدارشناسی بود.

[۵] – Martin Heidegger، (۱۹۷۶-۱۸۸۹) فیلسوف آلمانی. (۱۸۸۹-۱۹۷۶)، فیلسوف آلمانی.

[۶] – treatment

[7] – developed

[8] – subject matter

[9] – appearance

[10] – objectifying

[11] – fiction

[12] – aesthetics

[13] – Nicolai Hartmann ، (۱۹۵۰-۱۸۸۲) فیلسوف آلمانی.

[۱۴] – Roman Ingarden، (۱۹۷۰-۱۸۹۳) فیلسوف لهستانی.

[۱۵] – Scheler، ماکس فردیناند شلر(۱۲۷۳-۱۹۲۸) فیلسوف آلمانی. (۱۸۷۴-۱۹۲۸)، فیلسوف آلمانی.

[۱۶] – Merleau-Ponty، موریس مرلو- پونتی متولد ۱۹۰۸، پدیدارشناس فرانسوی. (۱۹۰۸-۱۹۶۱)، پیدار شناس فرانسوی.

[۱۷] – Sartre، ژان پل سارتر(۱۹۸۰-۱۹۰۵) فیلسوف فرانسوی. (۱۹۰۵-۱۹۸۰)،فیلسوف فرانسوی.

[۱۸] – Levinas،امانوئل لویناس(۱۹۹۵-۱۹۰۶) فیلسوف فرانسوی. (۱۹۰۶-۱۹۹۵)، فیلسوف فرانسوی.

[۱۹] – Ricoeur، پل ریکوئر(۲۰۰۵-۱۹۱۳) فیلسوف فرانسوی.

[۲۰] – Derrida، ژاک دریدا(۲۰۰۴-۱۹۳۰) فیلسوف فرانسوی.

[۲۱] – manuscripts

[22] – هوسرل و هایدگر

[۲۳] – Aristotle (322 ق.م- ۳۸۴ ق.م)، فیلسوف یونانی، شاگرد افلاطون، و معلم اسکندر کبیر بود. (۳۸۴ق.م-۳۲۲ق.م)، فیلسوف یونانی.

[۲۴] – example

[25] – original ideas

[26] – dramatic

[27] – exercises

[28] – Phenomenology  of Perception

[29] – open questions