معرفی کتاب «پیشگامان نقد ادبی در ایران» پل اسپراکمن ترجمه دکتر محمد دهقانی نقد ادبی، به معنای اصیل آن، در تاریخ نقد ادبی در ایران کمتر دیده می شود؛ این امر مؤید سخن پارسی نژاد (ص ۲۶۵) است که در نخستین جمله پی گفتار می گوید: «نقد ادبی، به مفهوم علمی و اروپایی آن، در […]
بحران و امنیت نقد مازیار مهیمنی در روایت فیلیپ داروس از تاریخ نقد ادبی در اروپای پس از جنگ، سه دوره اصلی از هم متمایز می شوند: نخست دوره ای صورت گرا و ساختارگرا، با محوریت رویکردهای زبانی و زبان شناختی، که داروس آن را واکنش منفی به فجایع جنگ و نمودار میل به از […]
نشانه شناسی در واپسین حلقه های نمادگرایی روسیه احمد پاکتچی در این مقاله، مقصود از نشانه شناسی یعنی آن چه بعدها نشانه شناسی خوانده شده است؛ اگر چه در زمان طرح مسئله، نظریه پرداز اندیشه ی خود را بخشی از تأملاتش در حوزه های دیگر مانند فلسفه یا نقد ادبی پنداشته باشد. در ضمن، […]
روانشناسی و روانکاوی و نظریه های نقد ادبی-نمایشی دکتر فرهاد ناظرزاده کرمانی ۱- مقدمه “نقد ادبی” بر بنیاد “نظریه های روانشناختی” و “روانکاوانه” و دانش و فنی جدید است. در نیمه دوم قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم، شماری از متفکرین روانشناس و روانکاو، مانند “زیگموند فروید”، “کارل یونگ” و “آلفرد آدلر” و دیگران، […]
سیر نظریه های نقد جامعه شناختی ادبیات دکتر عسگر عسگری حسنکلو نقد جامعه شناختی ادبیات، یکی از شیوه های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است می پردازد. آنچه در نقد جامعه […]
نگاهی به «تاریخ نقد ادبی در ایران» پل اسپراکمن ترجمهٔ محمد دهقانی … در کتاب پارسی نژاد به انقلاب ۱۹۷۹ حتی اشاره ای هم نشده است. او به جای آنکه، مثل سه کتاب مذکور به مسأله ای خاص در تاریخ روشنفکری ایران بپردازد، موضوع ویژه ای را مورد توجه قرار داده است – پیدایش […]
شیوه های جدید نقد ادبی: مطالعات فرهنگی دکتر حسین پاینده کریستوفر لاش، مورخ امریکایی، کتاب بسیار معروفی دارد با عنوان فرهنگ خودشیفتگی که یکی از پرفروش ترین کتابها در حوزه علوم انسانی و مباحق فرهگی بوده است و از زمان نخستین چاپ آن در سال ۱۹۷۹ تاکنون، ناشرانی گوناگون آنرا بارها تجدید چاپ کرده […]
بینامتنیت؛ پیشینه و پسینه ی نقد بینامتنی دکتر فرهاد ساسانی عرف و عادت انیرانی این شده است که هر موضوع و مبحثی را با دنیای هلنی و میراث خوارش، غرب جدید، آغاز کنند؛ حال آنکه در آغاز چنین نبوده است و این بسته بندی شیک و زیبای دینای “تولید کالاهای علمی” است که […]
جایگاه نظریه و نقد ادبی در پژوهش های ادبی دکتر علیرضا انوشیروانی (پژوهشگر ادبیات تطبیقی و عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز) واژه تئوری (نظریه) از واژه یونانی تئوریا (Theoria) گرفته شده و به معنای بینش و جهان بینی است. بنابراین نظریه ادبی یعنی بینش و جهان بینی ادبی. نظریه ادبی درباره طبیعت و چیستی […]
عباس گودرزی پساساختارگرایی؛ رهیافتی نو در نظریه و نقد ادبی معاصر رواج فلسفه نسبیت گرایی و در پی آن تکثرگرایی در ابعاد مختلف علوم انسانی و جهان بینی های حاکم قرن بیستم و تقویت منش تساهل و تسامح و تسرّی آن ها به حوزه مطالعات ادبی و رویکردهای نقادانه (نظریه و نقد ادبی) در […]