سنّت و سنّت گرایی از دیدگاه فریتیوف شوان و دکتر سید حسین نصر
دکتر سید مهدی امامی جمعه
زهرا طالبی
سنّت گرایی که به عنوان جریانی معاصر در مقابل مدرنیسم قرار می گیرد، به وجود یک سنّت زنده، پویا و ازلی معتقد است که هرگز از بین نمی رود، واحد است و در قالب های گوناگون متجلی می شود. این معنای از سنّت به سنّت به معنای متعارف؛ یعنی آداتب، رسوم و عادات بسیار متفاوت است. در این دیدگاه سنّت وسیله رسیدن انسان به خدا و شامل مبانی مابعدالطبیعه یا وجودشناسی، انسان شناسی، اخلاق و خداشناسی است. در قلب تمام سنن، حکمت خالده وجود دارد؛ برخلاف نظر شوان که حکمت خالده را با مابعدالطبیعه مترادف و مابعدالطبیعه را علم به حقیقهالحقایقی می داند که تنها از طریق تعقل قابل حصول است، نه از راه عقلی جزیی.
او برخلاف نظر هاکسلی که کاربرد اصطلاح حکمت خالده را برای نخستین بار از سوی لایب نیتز می داند، معتقد است که این اصطلاح را برای نخستین بار آگوستینو استیوکو در دوره رنسانس به کار برده و در اندیشه اسلامی عنوان اثر است از ابن مسکویه.
بنابراین، با استناد به این گفته نصر و با توجه به دوره حیات ابن مسکویه و نیز آگوستینو استیوکو، دقیق تر به نظر می رسد اگر کاربرد این اصطلاح را برای نخستین بار از سوی این حکیم مسلمان بدانیم.
آنچه از نظر خواننده می گذرد، مروری است بر برخی از مهمترین مبانی سنت گرایان و پیروان حکمت خالده با محوریت آراء شوان به عنوان تکمیل کننده طریق سنّت گرایی و دکتر نصر به عنوان شارح آثار او و وجود اختلاف و شباهت دیدگاههای این دو فیلسوف معاصر، تا با به دست آوردن چارچوبی برای شناخت سنّت اصیل، پویا و جهان شمول، جایگاه حکمت خالده در اندیشه های فلسفی معاصر روشن شود.
> > > >