قصه افول اخلاق

گفتگو با عبدالکریم سروش

ایران، ۱۶ و ۱۷/۱۰/۸۲

در این گفتگو، علاوه بر اشاره به عوامل متروک شدن ارزش های اخلاقی در جامعه اسلامی، دو عامل عمده آن را بها دادن بیش از اندازه به مقوله فق و احکام و نحوه زمام داری در جوامع اسلامی که به خاطر استبدادی بودن خود، منشأی برای افول ارزش های اخلاقی است می داند.

از ابتدای انقلاب که به ایران بازگشتم، فلسفه اخلاق و علم اخلاق مورد توجه من بوده است. این مواد را در دانشگاه تدریس می کرده ام و همواره قصه اخلاق مشغله فکری من بوده است و هیچگاه از اهمیت آن در حوزه عمل و نظر غافل نبوده ام. ابتدا، بیشتر فلسفه اخلاق تدریس می کردم. امّا از دوره ای، بیشتر بع علم اخلاق معطوف شدم و به دانشجویان آموختم که ما یک “خود” داریم و یک “بیگانه”؛ و تمام همت علم اخلاق این است که خود را از بیگانه خلاص کند و به قولی، بیگانه پیرایی کند. رذایل، همه بیگانه اند و از جنس ما آدمیان نیستند؛ اگر هم به درون خانه ما رخنه کنند، باید آنها را بیرون راند. امّا فضایل از جنس ما هستند و زمانی که در خانه ی وجود ما منزل کنند، ما را خودتر و “خودِ” ما را فربه تر خواهند کرد.

ادامه مطلب > > > >