جستاری فلسفی در باب فانتزی و علمی تخیلی
مراد فرهادپور
…همه ی ژانرهای حاشیه ای، از جمله علمی تخیلی و داستان کارآگاهی و داستان های گوتیک، از هنگام ظهور تا مدت ها بعد پیوسته به عنوان ادبیات سطحی تهی از هرگونه دعوی حقیقت معرفی می شدند؛ در حالی که به اعتقاد من قیچی کردن روانشانسی خودش امکان تجلی مجموعه ای از حقایق را فراهم می کند که شاید در فضای روانشناختی روان رئالیستی امکان بروز نداشتند.
این خصیصه و آثار و عواقب آن در ارباب حلقه ها اثر تالکین هم به روشنی حضور دارد.
در این حماسه معاصر گذشته از آراء فلسفی و الهیات، شاهد نوعی فلسفه ی اخلاق مبتنی بر انواع شرّ نیز هستیم؛ مثلاً مراتب مختلف شرّ یا شکل های مختلف وسوسه ی نزدیک شدن به شرّ. به همین خاطر است که انگشتر یا حلقه ی هرکس را به یک شکل وسوسه می کند و در هر مورد نیز با صورت ها و درجات گوناگونی از آمیزش خیر و شرّ روبه رو می شویم.
شرّ در آغاز خودش را به عنوان خیر نشان می دهد؛ ولی در نهایت تمام وجود فرد را تسخیر می کند. ابعاد مختلف مضمونِ شرّ ریشه ای و ظرافت های انواع شرّ چیزی است که در کتاب تالکین دقیقاً به لطف قطع کردن بُعد روانشناختی اثر تحقق می یابد….
ادامه مطلب > > > >