نامه های بی نشان
خوانشی از نمایش “افرا”، کار بهرام بیضایی
دکتر امیرعلی نجومیان
“این تکنیک از سویی احترام به مخاطب و درگیر کردن او در متن است،اما از سوی دیگر،تماشاچی فرصت پاسخ‌گویی ندارد،چرا که تک‌گویی‌ها چنان بدون قطع انجام می‌شود که تماشاچی قدرت مشارکت خود را در«نوشتن متن»از دست می‌دهد و آنچه می‌ماند نویسنده مقتدر است. تو هم مسئول آن چیزی که بر افرا می‌گذرد هستی!»الیوت هم به گونه‌ای این تکنیک را در نمایش خود به کار می‌گیرد وقتی،در پایان نمایش،قاتلان «قدیس بکت»با زان امروزی با تماشاچیان سخن می‌گویند،عمل خود را توجیه می‌کنند و تماشاچی دنیای مدرن در موقعیتی تراژیک با استدلال انسان مدرن این توجیه‌ها را می‌پذیرد؛توجیه‌هایی که از سوی دیگر به وجه روان‌شناختی و انگیزه‌های روانی انسان برای انجام کنش‌هایی می‌پردازد که در ظاهر حرکت‌هایی تاریخی و اجتماعی انگاشته می‌شوند. درست است که،به تعبیر خود بیضایی،نمایش حاصل کار نویسنده پس از نامه آخر برنا به پسر عمو تمام می‌شود،ولی فراموش نکنیم که آنچه تماشاچی بعد از این پایان می‌بیند(ورود نویسنده)چه بخواهیم و چه نخواهیم بخشی از داستان می‌شود.”
ادامه مطلب > > > >