اسطوره، قساوت، و روزگار

تفسیری بر تراژدی های یونان باستان؛ تناول خدایان. نوشتۀ یان کات

محمد رضایی راد

زمانی فریدریش هبل گفته بود: «درام باید روابط جدید را نشان دهد؛ نه داستان های جدید را».

و این کاری بود که تراژدی نویسان عصر طلایی یونان انجام داده بودند. آنان با نمایش روابط جدیدی میان انسان ها و ایزدان در قصصی که همۀ یونانیان از طریق روایات هومر و هزیود با آن آشنا بودند، کوشیدند تا روزنه ای جدید در تفسیر اساطیر بگشایند. یان کات در اثر کم نظیر خود، تفسیری بر تراژدی های یونان باستان تناول خدایان، می کوشد این منظر را به عنوان تلاش اصلی تراژدی نویسان یونان بنماید. او نشان می دهد که تفسیر و تأویل از همان زمان نزد اشیل، سوفوکل، و اوریپید کاملاً شناخته شده بود. تفسیرهای کات از تراژدی یونانی از این حیث با اهمیت است که او نه تنها قرائت معاصر تراژدی نویسان از اسطوره را در نظر دارد، بلکه آن را در “افق فکری روزگار خود قرار می دهد”. امّا او به شدت بر این نکته پای می فشارد که هر اثری برای درنوردیدن مرزهای زمانی می باید نخست معاصر روزگار خود باشد. به عبارت دیگر منتقد می باید ابتدا جوهر تاریخ را در اثر تاریخی محترم بدارد؛ سپس آن را در پرتو مسائل روزگار خویش تفسیر مجدد کند. به نظر او این همان کاری است که تراژدی نویسان یونانی به فراست انجام داده بودند.

ادامه مطلب > > > >