درآمدی بر اسطوره های بنیادیِ شاهنامه
دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور
اسطوره و بنیان اساطیری در شاهنامه فردوسی از اهمیت شایانی برخوردار است. با آنکه اسطوره یکی از مهم ترین مباحث شاهنامه شناسی را تشکیل می دهد، ولی تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شناخت مباحث اساطیری شاهنامه نیازمند توجه به دو دوره ایران باستان و میانه است. مهم ترین مبحث شاهنامه تجلی اساطیر و فرهنگ ایرانی در آن است که باید از دیدگاه دانش اسطوره شناسی، که شاخه ای از علم انسان شناسی فرهنگی است، مورد ژرف کاوی قرار گیرد. یکی از مهم ترین مباحثی که در شاهنامه به چشم می خورد، تجلی اسطوره در شعر است که در شاهنامه به زیباترین حالت توصیف شده است. البته تجلی اسطوره را امروز در آثار داستانی، هنری و حتی در نقاشی های نمایشنامه ها و فیلم ها نیز می توان یافت.
اگر به شناخت اسطوره ها در شاهنامه توجه کنیم، باید اسطوره های کهن را به عنوان یک ایرانی اصیل بشناسیم. انسان نیز با خواندن شاهنامه کاملا به رفتارها و دیدگاه های ایرانیان در باره فرهنگ و هنر ایرانی پی می برد و آنها را لمس می کند. این هویتهای قومی و کهن حتى تا پس از اسلام ادامه می یابد و بدین جهت، ما می توانیم شاهنامه را پلی بنامیم که ایران باستان را به ایران دوره اسلامی پیوند میزند.
> > > >