واژۀ استعلایی در فلسفۀ کانت
دکتر محمد محمدرضایی
عقیل فولادی
واژه ی استعلایی از مفاهیم کلیدی تفکر کانت است که اساساً نظام فلسفی خویش را با آن می شناساند (ایدئالیسم استعلایی). با وجود این، واژه ی مذکور در فلسفه کانت در معنای یکسانی به کار نرفته است. با توجه به اینکه در گفته ها و نوشته های راجع به کانت، عمدتا یک معنا برای آن ذکر می شود (شرایط تجربه ی ممکن)، لذا روش سازی معنای این اصطلاح، جهت جلوگیری از بدفهمی آن لازم می نماید.
دستاورد این پژوهش – که اساساً با هدف رفع ابهام از ترکیب “آزادی استعلایی” صورت گرفته – این است که “استعلایی” در ترکیب مذکور و نیز در موارد دیگری در فلسفه کانت – که در مقاله آمده است – به معنای “شرایط تجربه ی ممکن” نبوده و به معنای “متعالی” است؛ یعنی بنا به توجیهاتی که بیان شده است؛ کانت “ترانسندنتال” را معادل “ترانسندنت” به کار برده است.
> > > >