گفتارها؛ آشنایی با نظریه های علوم اجتماعی (۱): نظریه انتقادی و پراگماتیسم حامد درودیان نظریه انتقادی به سنت فکری-ای اشاره دارد که برای مفهوم نقد تقدمی معرفت شناختی قائل است. این نظریه پردازان معتقدند پژوهش اجتماعی نباید صرفاً معطوف به توصیف یا تبیین امور باشد. اهداف دیگری هم شایسته توجه هستند مانند نقد یک وضعیت […]
Tag: مکتب فرانکفورت
چرا نقدهای فراموش‌شدۀ مکتب فرانکفورت هنوز به کارمان می‌آید؟ استوارت جفریز ترجمۀ سهیل جان‌نثاری بیش از هفتاد سال پیش متفکران و نویسندگان مکتب فرانکفورت دربارۀ حرکت تدریجی کاپیتالیسم به‌سمت آخرالزمانِ فرهنگی هشدار دادند. آیا این اتفاق افتاده است اما ما غیرانتقادی‌تر از آن هستیم که متوجه آن شده باشیم؟ شاید اگر متفکرانِ آن […]
اندیشه ی انتقادی بابک احمدی «این مقاله براساس گفتاری نوشته شده است که در “شورای کتاب کودک” در ۲۳ خرداد ۱۳۷۱ ارائه شد.» در سرآغاز جنبش مشروطه خواهی ایرانیان، آنگاه که اندیشگران از فواید خرد و آزادی خبر می آوردند، واژه ی “کریتیک” به سخن سیاسی وارد شد، امّا زود جایش را […]
تأملی بر نظریه انتقادی در تعلیم و تربیت علیم صحبتلو محمد حسن میرزا محمدی نظریه انتقادی از پرنفوذترین نظریه های معاصر در تعلیم و تربیت بوده که به انتقاد شدید از مدارس و اجتماع پرداخته است. این نظریه مفروضات خود را از مکاتب پست مدرنیسم، اگزیستانسیالیسم، نئومارکسیسم و فمینیسم گرفته است. در این […]
مکتب فرانکفورت، مکتب اندیشمندان تیزبین Die Frankfurter Schule این بحث در مورد مکتب فرانکفورت Frankfurter Schule است که بیش از هر چیز، به خاطر ارائه برنامه‌ای که «نظریهٔ انتقادی جامعه» خوانده می‌شود، شهرت یافته‌است. هدفِ نظریه انتقادی Kritische Theorie که تأثیر شگرفی بر اندیشه سیاسی و اجتماعی قرن بیستم بر جای گذاشت رها ساختن […]
مکتبی که هنوز با «کانت» نفس می‌کشد مهدی امام بخش مکتب فرانکفورت از جمله تأثیرگذارترین مکاتب فلسفی قرن بیستم به شمار می‌رود. این مکتب هنوز هم از سرزندگی برخوردار است و یورگن هابرماس، آخرین فیلسوف نسل دوم آن محسوب می‌شود. اما نسل سوم این مکتب امروزه ضمن حفظ بسیاری از مبانی اولیه آن تلاش دارد […]
پیرامون مکتب انتقادی فرانکفورت نگاهی تاریخی به چگونگی شکل‌گیری مکتب فرانکفورت هادی خانیکی اولین جوانه‌های شکل‌گیری نهادی مکتب فرانکفورت در سال ۱۹۲۳ است. فلیکس ویل در خلال بحث‌هایی برای ره‌یافتن به یک مارکسیسم خالص ایده، تأسیس مؤسسه، تحقیقات اجتماعی را مطرح کرد، که در کنار دانشگاه فرانکفورت به وجود آمد. – کارل گرونبرگ […]