از دموکراسی خواهی اصلاح طلبان تا عدالت خواهی اصولگرایان
خشایار دیهیمی
بابک احمدی
تقی آزاد ارمکی
چکیده: گزارش شرق از سخنرانی دیهیمی، بابک احمدی و آزاد ارمکی در دومین روز سمینار «ایران، آزادی و عدالت»، ظاهرا نگرانی برپا کنندگان، دست اندر کاران و سخنرانان جملگی بر تحقق نیافتن دموکراسی و پیاده نشدن عدالت اجتماعی ایران است.
خشایار دیهیمی: من خیلی کنجکاو هستم که بدانم این افراد چه چیز لیبرالیسم را نمی خواهند. و دوست دارم بدانم که منظور این دوستان از لیبرالیسم چیست؟واژه ی لیبرالیسم در ایران، همواره مترادف با «آمریکا» گرفته شده و هیچ گونه تدقیق نظری در معنای لیبرالیسم صورت نگرفته است.
عدالت و آزادی در فلسفه اخلاق و سیاست فی نفسه ارزش نیستند و هر گاه موجبات خوشبختی و لذت بردن انسانها را فراهم کنند، ارزش محسوب می شوند. این روشن فکر سیاسی با تقسیم تاریخ لیبرالیسم به دو دوران پیشالیبرالی (دوران قرون وسطی) و عصر ما بعد لیبرالی (دوران روشنگری که در قرون وسطی، اعتقاد گسترده و عمومی به یک دین باعث شده بود، هر کس باوری متفاوت با عقیده عمومی داشت فاسد شناخته شود و تحت تعقیب و آزار قرار گیرد) با رشد ارتباطات اندک اندک پذیرش این اصل که تنها یک عقیده وجود دارد دشوار شد.
خشایار دیهیمی: ما باید ساز و کاری فراهم کنیم تا سبک های مختلف زندگی بتوانند با یکدیگر همزیستی مسالمت آمیز داشته باشند. با سبک زندگی است که اندیشه لیبرالی به یک نظریه سیاسی تبدیل می شود. در عصر پیش از روشنگری به علت کثرت مکاتب فکری، جدالهای فکری افزایش یافت. اندیشه لیبرالی چون اندیشه ای پویا و زنده است، باید خود را با این تضاد دیدگاه ها هماهنگ می کرد. اما در عمل به این واقعیت رسید که، همواره تکریم عقل موجب همگرایی نخواهد شد و بدین ترتیب پلورالیسم را در خود جای داد تا از بروز خشونت جلوگیری کند. بر اساس این تعریف جدید، سیاست باید از اعتقادات و ایدئولوژی جدا شود تا مانع از برخورد و خشونت شود. بنابراین لیبرالیسم با این تمهیدات به پلورالیسم در عرصه سیاسی حقانیت بخشید. همراه با زندگی مسالمت آمیز در مجاورت آزادی، عدالت هم محقق خواهد شد و براین اساس عدالت طلبی لیبرالیستی به عنوان یک مکتب فکری از دل لیبرالیسم ظهور می کند.
شعارهای اولیه اصلاح طلبی بسیار درست و دقیق بود. بزرگترین نقد این است که، اصلاح طلبان از این شعارها عدول کردند و شکست خوردند و در نهایت به جای اینکه خود را نقد کنند، اصل شعارها را نقد کردند و گفتند که مردم دموکراسی نمیخواستند و معیشت می خواهند.
ادامه مطلب > > > >