دموکراسی و عقلانیت اسلامی
حمزه علی وحیدی منش
عقلانیت نظام معرفتی و ارزشی برپایه ی معرفت شناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی بنا می شود. از آن رو که در خصوص هریک از این عوامل دیدگاه های متنوع و متکثری وجود دارد باید بپذیریم که با عقلانیت های گوناگونی مواجهیم. عقلانیت های دینی به گونه ای واضح از عقلانیت های سکولار قابل شناسایی هستند.
البته در میان هر دو طیف ممکن است با تنوعی از عقلانیت ها مواجه شویم. روشن است که عقلانیت اسلامی با عقلانیت مسیحی و یهودی یکسان نیست؛ چنانکه یکسان دانستن عقلانیت سکولار مدرن با عقلانیت سکولار یونان و روم باستان خطا است. به هر حال، هریک از این عقلانیت ها اقتضائات و برون دادهای ویژه ی خود را دارد.
دموکراسی به عنوان روش خاص برای مدیریت جوامع، ممکن است مورد پذیرش برخی از این عقلانیت ها باشد و از نظر برخی دیگر مردود شمرده شود. در مقاله پیش رو تلاش شده است با عرضه ی دموکراسی به عقلانیت اسلامی، نسبت میان آن دو را برآورد کنیم. اهمیت طرح این مسأله از آن روست که به باور بسیاری از صاحب نظران، دموکراسی مولود سکولاریسم است و تنها در فضای حاکمیت سکولاریسم امکان رشد و نمود دارد. این مقاله ضمن نشان دادن بطلان این ادعا، عکس آن را اثبات کرده است.
ادامه مطلب > > > >