عرفان یا تصوف؟ پاسخی به مقالۀ “پارادکس تصوف نزد اساتید و شاگردان ملاصدرا دکتر حسین غفاری مقالۀ حاضر در نقد مقالۀ “پارادکس تصوف نزد اساتید و شاگردان ملاصدرا” نوشته شده و دو مدعای اصلی آن را به نقد کشیده است: ۱- نگاه مذموم به تصوف حاصل جریان های صوفیانۀ عصر صفوی است و از این […]
انسان از نگاه ملاصدرا گفتگو با دکتر محمدرضا اسدی *به عنوان پرسش اول، بفرمایید جایگاه تاریخی مباحث علم‌النفس در حکمت اسلامی با تاکید بر موقعیت ملاصدرا در این میان چگونه است؟ نگاهی گذرا به تاریخ فلسفه اسلامی نشان می‌دهد که مساله انسان‌شناسی در حکمت اسلامی، – تحت تاثیر فلسفه ارسطویی- غالبا ذیل عنوان علم‌النفس […]
چیستی و چگونگی جوهر و خاستگاه آن در علم کلام و علوم مرتبط مهدی نجیبی دانشمندان مسلمان برای اوّلین بار از طریق ترجمه متون منطقی و فلسفی یونان قدیم با واژه «جوهر» آشنا شدند و به مرور، این واژه پا به عرصه علم کلام اسلامی نهاد. در علوم مختلفی پیرامون جوهر بحث شده است، امّا […]
حکمت متعالیه و تدوین فلسفه سیاسی اسلامی احمد واعظی فلسفه سیاسی به عنوان دانشی مشتمل بر سه ضلع اصلی (تحلیلی، توصیفی و تجویزی) مجال آن را دارد که در چارچوب مبانی و ارزش ها و انسان شناسی اسلامی تدوین یابد و مقوله ای به نام «فلسفه سیاسی اسلامی» امکان ظهور دارد. حکمت متعالیه که مرحله […]
مقایسه رویکرد شیخ اشراق و ملاصدرا به مسئله «تناسخ» سید عباس ذهبی آنچه در آثار و نوشته های شیخ اشراق و ملاصدرا دیده می شود، حکایت از آن دارد که این دو بیشترین توجه را به مسئله «تناسخ» داشته اند و آن را جدی به شمار آورده اند. با وجود تأثیر فراوان سهروردی بر صدر […]
ملاصدرا، زمانه و نیاز ما به تاریخ اندیشی مجید احسن روشن است که فلسفه یونان آغازین زمین بازی فلسفه نزد منفکران عالم اسلام و مسیحیت است. میراث داری فلسفه یونان در کنار فرهنگ ابراهیمی و علایق یکسان در بحث از موضوعاتی همچون خدا و خلقت و نیز برخی مبانی فلسفی و معرفتی مشترک می تواند […]
ماهیت نفس از دیدگاه نوخاسته گرایی و ملاصدرا نیما نریمانی نوخاسته گرایی به منزله راه حلی برای مشکلات تبیین فیزیکالیستی از پدیدارهای طبیعی در برابر تقلیل گرایی فیزیکالیستی مطرح می گردد. اهمیتش به ویژه در فلسفه ذهن از آن روست که مدعی حل مسأله رابطه نفس و بدن است. نکته درخور توجه این است که نوخاسته […]
سنخ شناسی خودآگاهی در فلسفۀ صدرایی رضا رضازاده طیبه امامیه هدف این مقاله طرح و بررسی نظریه ملاصدرا در باب خود آگاهی و اقسام آن با تکیه بر سنخ شناسی آگاهی در سنت فلسفه اسلامی است. گستره، تأثیر و افق نظریه خود آگاهی در جای جای نظام اندیشه صدرایی جریان دارد و فهم خواننده را […]
بررسی ادله عقلی و نقلی اندیشه تقارن حدوث نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا و اندیشمندان نخستین امامیه محمد حسین منتظری یحیی کبیر فلاسفه مسلمان، با وجود اختلاف در نوع حدوث نفس، درباره اصل «حدوث نفس و عدم تقدم آن بر بدن» اتفاق نظر داشته اند. در این بین ابن سینا و ملاصدرا در نگاشته […]
تحلیل مبانی ملاصدرا در تفسیر وی از قصۀ حضرت آدم (ع) محمدحسین مهدوی نژاد محمدرضا خدایی تفسیری که ملاصدرا از داستان آدم (ع) در قرآن کریم عرضه کرده، بر پیش فرض ها و مبانی فلسفی و معرفتی خاصی مبتنی است. بررسی زبان قرآن و مبانی فلسفی و معرفتی ملاصدرا در تفسیر، با محوریت تفسیر قصۀ […]