عقیده به وحدت فلسفه و علم، مبنای متافیزیکی مطالعات تطبیقی درباره وایتهد و ملاصدرا   در گفتگو با دکتر مهدی دهباشی نخستین وجه اشتراک کلی این دو فیلسوف، در هستی شناسی و شناخت شناسی مبانی فلسفی و اندیشه های پویشی آنهاست که هم در هستی شناسی و هم در شناخت شناسی بازتاب دارد. حرکت جوهری، […]

اسفار ملاصدرا (به روایت دکتر نصر) اسفار به معنی سفرها -۱-۲ نگارش ماندگارترین اثر ملا صدرا، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، که از این به بعد، از آن با عنوانِ اختصاری و متداول اسفار یاد خواهیم کرد، در شکل ابتدایی اش در سال ۱ ۰۳۷/۱۶۲۸ به پایان رسید. بی اغراق می توان گفت که […]

تأملاتی در مسأله اتحاد عقل و عاقل و معقول   علی شیروانی این نوشتار پس از بیان جایگاه بحث «اتحاد عقل و عاقل و معقول‏» در فلسفه اسلامى، در صدد پاسخگویى به این پرسشها مى‏باشد: مقصود از اتحاد عاقل و معقول چیست؟ چرا ابن سینا اتحاد آن دو را محال مى ‏انگاشت؟ به چه دلیل […]

ذهن و تأثیرات بی واسطۀ آن از نظر ملاصدرا فهیمه شریعتی سیدمرتضی حسینی شاهرودی ذهن کلمه ای است که در آثار ملاصدرا تعریف شده و کاربرد زیادی نیز داشته است. از بررسی و مطالعه آثار صدرالمتألهین و تحلیل کاربردهای گوناگون این واژه؛ و نیز با توجه به تعریف مستقیم آن، ربط و نسبت ذهن با […]

ثمرات تفکیک امکان ماهوی و امکان وجودی در حکمت متعالیه محمد رشیدزاده قاسم پور حسن درزی ملاصدرا نخستین فیلسوفی بود که میان امکان ماهوی و امکان وجودی تفکیک قائل شد. وی در منطق به دلیل بی نیازی از این تفکیک، آن را مطرح نکرد. ملاصدرا بر مبنای این جداانگاری، نظام فلسفی حکمت متعالیه را که مکمّل […]

فلسفه اسلامی و ایده آلیسم دکتر عبدالرزاق حسامی فر ایده آلیسم در قلمرو فلسفه، به دو معنای مهم به کار می رود. یکی ایده آلیسم عینی یا مابعدالطبیعی که در برابر طبیعت گرایی قرار می گیرد و دیگری ایده آلیسم ذهنی یا معرفت شناختی که در برابر رئالیسم معرفت شناختی قرار می گیرد. ایده آلیسم […]

تحول “حمل” در فلسفۀ اصالت وجود محمد حسین زاده یکی از مباحث منطقی که با پذیرش اصالت وجود دستخوش تحول جدی می شود مسأله ی “حمل” یا “هوهویت” است. ملاصدرا در این مسأله با بهره گیری از اصالت وجود و فروع برآمده از آن، نظریه ی جمهو حکما را اصلاح و متناسب با مبانی وجودی […]