نشانه شناسی حکمی – اسلامی در آثار پیشگامان نوسنّت گرایی
مریم کشمیری
دسته ای از نقش مایه های آثار نوسنّت گرایان – سقاخانه ای ها – برخاسته از باورهای مذهبی است. این عناصر را می توان در دو گروه عناصر مذهبی عامیانه و نقش مایه های ناب حکمت اسلامی بررسی کرد. مفاهیمی چون وحدت در عین کثرت، صدور، مراتب هستی، فیض الهی، عالم مثال و هجران، دایره و نقطه در حکمت اسلامی، جایگاه کلام، تشخیص حروف و … می توانند هنر مدرن را همان گونه تفسیر و بازبینی نمایند که مفسران فلسفی، به هنر اسلامی نگریسته اند.
هنر مدرن ایران نیز دارای این قابلیت است تا تفاسیر گوناگونی را بپذیرد؛ حتی اگر این معانی، مورد نظر پدیدآورنده اثر نباشد و او خود آن را انکار نماید. با این رویکرد، پژوهش حاضر می کوشد پس از معرفی تکیه گاه هایی در معانی حکمی، خوانش ریزبینانه تری از چند اثر سقاخانه ای ارائه نماید؛ و نشان دهد نقوش حکمی اسلامی در هنر مدرن علاوه بر جنبه های آذین گری دارای قابلیت انتقال پیامی است که در هنر سنتی و مقدس اسلامی دیده می شود.
منابع اسنادی و کتابخانه ای در کنار مجموعه آثار پایه گذاران جریان سقاخانه به پیشبرد پژوهش حاضر کمک کرده اند.
هر دو تصویر از “ناصر اویسی”
> > > >