معصومه بوذری
تجسم اسارت و بندگی، برای همه ی انسان ها، به تناسب، دردآور است. از این رو، هر قوم و ملت آزاده ای، در طول تاریخ، قهرمانانی مبارز و آزادی خواه را خلق کرده و در ادبیات و فرهنگ خود به آنها جانی جاودانه بخشیده است. ویژگی یاری گری، دادرسی، و مبارزه برای روشنگری، در بسیاری از قهرمانان اسطوره ای یونان باستان، به ویژه هرمس و پرومته، قابل تأمل است. چنانکه مشابه همان یاری رسانی ها را در میان عیاران، و نیز در بسیاری از پیکاروها می توان یافت؛ این قهرمانانی که بیشتر اشخاصی از طبقه ی فرودست اجتماع هستند.
آنچه در پی می آید، گزیده ی است مختصر از مآخذی درباره ی اساطیر یونان، قصه های عیاری، و داستانهای پیکارسک. و در ادامه با گذر از جهان اسطوره و ادبیات، نیم نگاهی می اندازیم به خصایل مشترک چند قهرمان خاص که به دادگستری و بخشندگی مشهورند و خصلت های عیاری یا قلاشی دارند؛ و در پایان سعی می کنیم به طور کلی، با گرد هم آوردن مصادیقی چند از دنیای قصه ها، به دو نوع عملکرد متفاوت در این قهرمانان داستانی برسیم: الف) قهرمان مبارز در راه پیروزی حقیقت بر تاریکی؛ ب) قهرمان بی عمل که زندگی فلاکت بار را ادامه می دهد؛ امّا همچنان ضرورت وجودی اش برای اجتماع خود تأکید می شود؛ و در کل، محبوب و سازنده است.
> > > >