اومبرتو اکو و نشانه‌شناسی
دکتر محمد ضیمران
اولین اقدام اکو در جهت تدوین زیبایی شناسی مدرن و شورش علیه زیبایی شناسی مدرسی کتابی بود موسوم به اثر گشوده (Opera Aperta) که در سال ۱۹۶۲ در ایتالیا منتشر شد . در این کتاب مناسبت میان فرهنگ نخبه گرا و فرهنگ مردمی از دید هنری و زیبایی شناختی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. به گفته اکو آهنگسازان مدرن چون اشتوک هاوزن و هانری پوسور (Henri Pousseur) و نویسندگانی چون استفان مالارمه و جیمز جویس و هنرمندانی چون الکساندر کالدر برخلاف هنرمندان سنت کیش، آثار پویا و گشوده می آفرینند و در این آثار نقش مخاطب در ایجاد معنا غیر قابل انکار است. در واقع در این گونه آثار وجهی داد و ستد میان هنرمند و مخاطب برقرار می شود که محصول آن معنایی پویا و بالنده است. به طور کلی هنر به عنوان یک کنش و کردار بشری زمینه ارتباط و تفهیم و تفاهم را برقرار می سازد و پیامد آن گفتمانی بارور و بالنده است. اثری چون فینگان ویک (Finnegan Wake) خود زمینه تحقق رویاهایی را فراهم می سازد و لذا واجد منش و ماهیتی هنری و زیبایی شناسانه است.
گفتنی است که «اثر گشوده» استعاره ای است معرفتی که عدم قطعیت زندگی امروزی را بر ما معلوم می دارد و سیماچه هنرمند را کنار می زند و هویت او را باز می نماید. اثر گشوده زمینه شکل گیری فرایندی دو جانبه و متقابل را میان هنرمند و مخاطب برقرار می کند.
ادامه مطلب > > > >