باختین، گفتگومندی و چندصدایی مطالعۀ پیشابینامتنیت باختینی
بهمن نامور مطلق
پژوهشگران آثار بینامتنیت اغلب با آراء میخائیل باختین به ویژه گفتگومندی و چندصدایی ارائه شده از سوی او بحث را آغاز می کنند؛ زیرا همین آراء او بود که راه را برای واضع بینامتنیت یعنی یولیا کریستوا گشود و رویکردی نوین در نظریه و نقد ادبی و هنری فراهم آورد.
باختین دست کم در مقابل سه جریان مسلط دوره ی خود یعنی زبان شناسان، سبک شناسان و صورتگرایان ایستاد؛ جریاناتی که با وجود اختلافات، در مورد مطالعه ی متنی اشتراک داشتند. او به روابط فرازبان شناسی و فرامتنی به ویژه فرامتن های اجتماعی باور داشت و نقش آن ها را در متن ادبی بسیار مهم و اساسی می پنداشت.
نظریات باختین بسیار گسترده و متنوع هستند؛ امّا در اینجا فقط به آن بخشی که به بینامتنیت مرتبط می شود یعنی گفتگومندی و چندصدایی بسنده می شود.
بنابراین پرسش و مسأله اصلی این مقاله همانا بررسی چگونگی ارتباط میان گفتگومندی باختینی و بینامتنیت کریستوایی و میزان تأثیر گفتگومندی بر بینامتنیت است.
ادامه مطلب > > > >