جستاری در باب گفتار “خدایگان و بنده” در فلسفه هگل
عبدالله نیک سیرت
بدون تردید و مبالغه، هگل یکی از بزرگترین فلاسفه اروپایی در دوران معاصر بوده و کتاب “پدیدارشناسی روح” نیز نه تنها مهم ترین اثر فلسفی وی که از جمله آثار مهم فلسفی دوران اخیر است. بنابراین از آنجایی که گفتار “خدایگان و بنده” کلید فهم کتاب مذکور است، لذا نگارنده سعی کرده تا به اجمال، پیام اصلی هگل را در این گفتار به وضوح بنمایاند.
به نظر می رسد که رابطۀ میان خدایگان و بنده نخستین مرحلۀ سیر اندیشه بشر و مقدمه رسیدن انسان به خودآگاهی و عقل است. به طر خلاصه باید گفت، اگرچه هگل در این گفتار، وجود ارباب را برای سیر تحول اندیشه و زندگی اجتماعی بشر لازم می شمارد، اما معتقد است آن که سرانجام از زندگی خویش راضی و خشنود و پیروز واقعی میدان کارزار است نه ارباب تن پرور و کارفرما که بندۀ کارگر و زحکتکش است.
ادامه مطلب > > > >