ذهن و تأثیرات بی واسطۀ آن از نظر ملاصدرا

فهیمه شریعتی

سیدمرتضی حسینی شاهرودی

ذهن کلمه ای است که در آثار ملاصدرا تعریف شده و کاربرد زیادی نیز داشته است. از بررسی و مطالعه آثار صدرالمتألهین و تحلیل کاربردهای گوناگون این واژه؛ و نیز با توجه به تعریف مستقیم آن، ربط و نسبت ذهن با مغز، نفس و قوای ادراکی به دست می آید. ذهن، حیث استعدادی دارد و قابل شدّت و ضعف است؛ و تأثیرات مستقیم و بی واسطه ای بر خلق اموری در طبیعت، نفوس، انفعالات، بدن و عوالم دیگر دارد. ذهن، حیطۀ ادراکی نفس ناطقه است که حالت اشتدادی داشته و قابل شدت و ضعف است. این حیطه، که مرتبط با ماده است، علاوه بر تأثیرات باواسطه ای که بر خارج دارد، خلاقیت های بی واسطه ای نیز در خارج از خود، یعنی طبیعت، اذهان دیگران، بدن، سایر ساحت های نفس و عوالم دیگر دارد.

ادامه مطلب > > > >