کتاب نظم گفتار سخنرانی میشل فوکو در افتتاحیه درس گفتارهای وی در کلژدو فرانس می‌باشد صحبت‌های فوکو در این سخنرانی که در جهت آشنایی حضار و علاقمندان با ریوس درس گفتار‌هاکتاب نظم گفتار سخنرانی میشل فوکو در افتتاحیه درس گفتارهای وی در کلژدو فرانس می‌باشد صحبت‌های فوکو در این سخنرانی که در جهت آشنایی حضار و علاقمندان با ریوس درس گفتارهای وی در سالهای آتی و همچنین توضیح کلی از پایه وبن و ریشه‌ی افکار وی و همچنین تنظیم مفاد درسی برای سالهای پیش رو می‌باشد. اما از هر جهت به موضوع بنگریم نگاه به کتاب نظم گفتار بسیار حایز اهمیت می‌باشد:
۱: از این بابت که با تورق و خواندن آن بی‌شک تمام ریز و درشت زیر بنای افکار فوکو را ملاحظه می‌کنیم.
۲: این سخنرانی بی‌شک تنها به مثابه‌ی معرفی و ریوس درسی وی نبوده است بلکه در آن فوکو تمام داشته و نداشته‌های سخن را بازگو می‌کند تا شنونده‌ی کلژدو فرانس را بیشتر بیشتر با خود همراه کند.
۳: موضوع اصلی این سخنرانی به گفتار و تمام محدودیت‌های و پیش فرض‌های مواجهه با سخن و گفتار می‌پردازد و از بنای تحلیلی آن روش‌های به نظم در آمده در گفتار و محدودیت و الزامات سخن مورد توجه قرار داده شده است.
فوکو بابررسی تقسیم بندیها و محدودیت ها درحوزه زبان، پزشکی و روانپزشکی، شیوه های مراقبت ومجازات در نظم سیاسی–اجتماعی و بالاخره روابط جنسی و تحولات آنها در طول تاریخ نشان می دهد که تاروپود زندگی اجتماعی بشردر همه زمینه ها باقدرت آمیخته است و همراه با تحولات قدرت، ساختها و ساختارهای روابط بشری در زمینه های یاد شده تغییرمی کند.درنظم گفتارفوکو ویژگی اساسی تمدن غرب را تلاش برای کنترل زندگی بشرونظم دادن به آن از طریق زبان می داند. به نظر فوکوساختارزبانی عقل محور،براساس تقابل های دوگانه بنا شده است.امااین تقابلها ، بارهای گفتمانی قوی دارند و جور خاصی توصیف شده اند که همواره یکی بر دیگری مرجح است فوکو معتقد بودکه هم عقلانیت غربی و هم مفهوم قدرت در آن عمدتا براساس نظم ها و تشکلهای گفتاری پدیدار شده است.
درهر جامعه ای گفتار تولید، نظارت،انتخاب،سازماندهی و توزیع می شودواین کار توسط قدرت صورت می گیرد.پس گفتمان و قواعد آن یکی از جلوه های قدرت است و مانع پیدایش رویدادیا گفتمانهای اتفاقی می شود.او ابتدادر قالب میل و نهاد اجتماعی سخن خود را آغازمی کندامااین میل ونهادچیزی جزدو پاسخ متضادبه یک نگرانی واحد نیستند نگرانی از واقعیت مادی گفتار.بدین ترتیب بحث خود رابا گفتمان آغاز می کند.اینکه چه شرایطی درهرزمانه موجب می شود گونه های خاصی از گفتارها به کار برده شوندو رواج یابند ودر عوض بسیاری دیگرازعبارات واظهاراتی که هم ازنظر قواعد و دستور زبان وهم ازحیث اصول منطقی صحیح اند مورداستفاده قرار نگیرند و مغفول واقع شوند. تنها دلیل آن وجود صور ضروری و نا خودآگاه از اندیشه است که از قوانین دستوری مستقلند که همان اپیستمه است.فوکو از تمهیداتی بهره میگیرد تا گفتمان از ناهمگونی به دور باشد و آن اصل کنارگذاری یاطرد است که ازآن به عنوان شیوه های نظارت برگفتمان یاد می کند.
منبع:
صدانت > > > >