عقل و عشق

سخنرانی دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

گرفتاری جهان امروز با همه ی عظمتی که دارد شگفت انگیز است. تحولات علمی امروز شگفت انگیز است و معلوم نیست جهان در لحظه ی دیگر چه خواهد شد؛ فردا چه خبر است؛ ما هیچ نمی دانیم چه اتفاقی در جهان می افتد. فقط یک اشکال جهان امروز دارد که از ضرورت گریزان است و چون نمی خواهد ضرورت را درست بفهمد و میل ندارد زیاد بفهمد – نه اینکه نفهمد، توان فهمیدن دارد. میل ندارد. میل به این طرف است. میل به امکان است. میل به ضرورت نیست – مقوله ی امکان بیشتر اهمیت دارد تا مقوله ی ضرورت. چون فراخنای عالم امکان خیلی شگفت انگیز است. امکان همه چیز ممکن است. امّا در ضرورت گویا آدم یک سختی حس می کند. امکان فضای لایتناهی است. اما یک نتیجه می خواهم بگیرم که اصلا مسأله بشر در طول تاریخ همین ضرورت امکان است، و غرب عظیم امروز، دارد دست و پا می زند و باید به حکمای اسلامی آفرین گفت امروز حکمت اسلامی، خوب قرائت نمی شود حکمت اسلامی قوی و نیرومند است، اما امروز ما قرائت خوبی از آن نداریم. چه کار کنیم؟ حکمت قوی است، قرائت خوب نیست. کتاب تعلیقات ابن سینا، کتاب شگفت انگیزی است. یک جمله ی آن این است: همه چیز ضرورت است و آن ضرورت ازلی. ضرورت ازلی با ضرورت ذاتی خیلی فرق دارد ضرورت ذاتی در منطق است. منطق دان ضرورت ازلی سرش نمی شود.

ادامه مطلب   > > > >