چندآوایی و چندزبانی باختینی و جلوه های آن در رمان سنگ صبور
فرزاد بالو
مریم خواجه نوکنده
یکی از آموزه های نقد مدرن در تحلیل متون ادبی، به ویژه رمان و داستان، مفهوم چندآوایی و چندزبانی باختین است. چندآوایی و چندزبانی به عنوان ظرفیت بالقوه ی متن، این امکان را در اختیار خواننده قرار می دهد تا رمان و داستان را از نظر ویژگی های چندآوایی و چندزبانی واکاوی کند. در نوشتار حاضر، همت نگارندگان بر آن است تا یکی از رمان های مطرح معاصر، یعنی سنگ صبور صادق چوبک را از نظر ویژگی های چندآوایی و چندزبانی باختینی نقد و بررسی نمایند. برای نیل بدین منظور، چندآوایی و چندزبانی باختینی و جلوه های مختلف آن، اعم از نقیضه پردازی، بینامتنیت، هم آوایی اشخاص تاریخی-ادبی و … را همراه با مصادیق و نمونه هایی از رمان سنگ صبور تبیین می کنیم و توضیح می دهیم تا به این پرسش بنیادین پاسخ داده باشیم که با تکیه بر چه شواهد و مصادیقی از رمان سنگ صبور می توان این رما را واجد خصلت چندآوایی و چندزبانی و نیز جلوه های مختلف آن دانست.