بررسی و مقایسه خودارجاعی و گسترش‌پذیری نامتعین، در نسبت با پارادوکس‌ها

سعیده معصومی

حسین بیات

این نوشتار درباره‌ی تشخیص پارادوکس‌های منطقی است. یعنی قرار است پارادوکس‌ها از جنبه‌ی تشخیصی یا عیب­یابانه مورد مطالعه قرار گیرند. در این نوع مطالعات پرسش اصلی این است که پارادوکس‌ها چگونه وارد استدلال می­شوند و چگونه می­توان آنها را به درستی تشخیص داد؟ تمرکز مقاله روی پیشنهادهای عیب­یابانه ساختار محور بوده و دو دسته اصلی از این پیشنهادها بررسی شده­اند. دسته اول پیشنهادهایی است که حول محور مفاهیمی چون دور و غیر حملی بودن شکل گرفته­اند و تحت عنوان «خود ارجاعی» به آن پرداخته­ایم و دسته دوم پیشنهادهایی است که حول محور فرض بی­نهایت واقعی و یا نوعی نامحدود بودن و گسترش‌پذیری ذاتی شکل گرفته­اند و تحت عنوان گسترش­پذیری نامتعین به آنها پرداخته­ایم. البته دسته اخیر با خوانش‌های متفاوتی مطرح شده است که مراد ما در اینجا خوانشی متعلق به رایت و شاپیرو است. ­در هر دو مورد ابتدا پیشنهاد و بستر مفهومی آن بررسی شده و سپس ارتباط آن با پارادوکس­ها و نحوه استنتاج پارادوکس از آن تبیین شده است. در نهایت هم با این انگیزه که هر دو پیشنهاد قابلیت تبیین پارادوکس‌های مشترکی را دارند، استدلالی طراحی شده که نشان می­دهد هر دو پیشنهاد در واقع به نوعی همسان هستند، و با یک نگاشت صوری- معنایی می­توان هر یک را بر دیگری تطبیق داد.

ادامه مطلب

منبع: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1317004/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3-%D9%87%D8%A7

  > > > >