نقد و بررسی دیدگاه عدمی انگارانه شرور
محمد محمد رضایی
سید جابر موسوی راد
معضل شرور به عنوان امری بر ضد وجود خدا یا برخی صفات او مثل قدرت یا خیر خواهی مطلق الهی، مطرح شده است. فیلسوفان و متکلمان بسیاری با راه های مختلف در صدد پاسخ به این معضل بر آمده اند.
در این میان راه حلی که بسیاری از فیلسوفان اسلامی پذیرفته اند، نظریه «عدمی انگاری شروره است. مطابق این دیدگاه شرور، حقیقتی جز عدم ذات یا عدم کمال ذات ندارند. در مقاله حاضر این دیدگاه تقریر شده است و این سوال مطرح می شود که آیا دردها و آلام، مورد نقضی برای دیدگاه فلاسفه محسوب می شوند؟
پرسش دیگر این است که بر فرض که دردها و آلام مورد تقضی برای دیدگاه فلاسفه نباشد، آیا می توانیم نقدهای دیگری را بر دیدگاه عدمی بودن شرور مطرح کنیم؟
در این مقاله از این دیدگاه دفاع شده است که با فرض قبول اصل مبنای فلاسفه، دردها و آلام تقضی برای دیدگاه فلاسفه محسوب نمی شوند.
اما دیدگاه عدمی بودن شرور دارای نقدهای اساسی است. از جمله اینکه اولا شروری که عدم کمال ذات محسوب می شوند، در واقع امورت وجودی هستند، ثانیا بر فرض قبول عدمی بودن شرور، مشکل شرور با این نظریه حل نمی شود؛ ثالت هر شری معمولا ملازم با امرت وجودی است و رابعا این دیدگاه مخالف آیات و روایات است.
ادامه مطلب > > > >