“کوآلاییزه شدن انسان” در جهان علمی-تکنولوژیک معاصر
دکتر محمد حسن علایی
اگر در میان جماعتی که با مفاهیم و مقولات سر و کار دارند اندک ذوقی باقی مانده باشند به صرافت طبع، تعبیر “کوالاییزه شدن انسان” را به عنوان بهترین جعل واژه ی سال۲۰۲۰ انتخاب خواهند کرد؛ بی گفتگو این تعبیر بیشتر برازنده ی به اصطلاح سوژه های غیر غربی و ساکنین حواشی و جنوب کره و بی خانمانان خاورمیانه ای به نظر می آید اما به گمان نگارنده در عصر حاضر این تعبیر برای نوع انسان قابلیت تعمیم دارد؛ در جهانی که عاملیت و سوژه گی انسان ها به سطحی از انفعال تنزل پیدا کرده است که تنها به ایفای نقش یک تماشاگر منفعل رضایت داده اند انسانی که مدعی چیرگی بر طبیعت بود و حالا در زبانه های خشم و طغیان آن به دام افتاده است؛ مهم نیست که با پلاکاردهای رنگی در دست بخواهند پشت نقاب های مدافعین حقوق بشر پنهان شده باشند یا سلاح در پنجه، پشت روبندهای سیاه بنیادگرایی پنهان شده، پرده ای بر چهره در انداخته باشند، هر چه هست همه به ناتوانی خویش در عمق وجدان فردی، قومی، فرقه ای و بشری خویش در برابر خوش رقصی افریت جهان راز زدایی شده و علمی-تکنولوژیک پی برده اند. حالا فرقی نمی کند مبارز مارکسیستی باشد که در رویای متحقق ناشده عبای خویش فرو رفته است و هنوز در مقام نظر خود را به فرضیه های متقدمین وفادار می داند یا لیدری که ردای کاریزما بر دوشش افکنده باشند یا مسیحی که پدر رهایش کرده است یا جوکری که در پنجه تقدیر تراژیک-کمیک خویش جان می کند، چه فرق می کند خواه توده ای دارا باشد یا ندار؛ کارگری آن بروژوا شده باشد، یا آخرین انسان نیچه ای که از شانس تنعم خویش خرسند است و گه گاه چشمکی می زند و در می رود؛ جهانی که در لهیب انواعی از دیوهای مهارناپذیر به بند کشیده شده است جهانی که جاگرنات ها در آن می چرخند سیاست روزمره شده است سوژه مرده است؛ و صدایی نیست الا پت پت رنجور شمعی در جوار مرگ، دستش گرم کار مرگ.
شرح تصویر: مراسم قربانی در قوم مایا > > > >