میل فلسفه و جهان معاصر

نویسنده: آلن بدیو

مترجمان: مراد فرهادپور

امید مهرگان

این تحقیق فلسفی زیر عَلَم شعر آغاز می شود؛ و بدین سان پیوند کهن میان شعر و فلسفه را در یادها زنده می کند.
رمبو عبارتی غریب را به کار می برد: «شورش های منطقیه (les révoltes logiques). فلسفه چیزی همچون یک شورش منطقی است. فلسفه تفکر را با بی عدالتی سرشاخ می کند، با وضعیت معیوب جهان و زندگی. لیکن فلسفه با حرکتی که حافظ و مدافع عقل و برهان است، تفکر را با بی عدالتی سرشاخ می کند، حرکتی که نهایتا منطق جدیدی پیش می نهد.
مالارمه می گوید: «هر فکری پرتاب تاسی است.» به نظرم می رسد این فرمول معمایی در عین حال معرف فلسفه نیز است، زیرا فلسفه فکر امر کلی – آنچه برای هر تفکری، حقیقی است – را پیش می کشد، لیکن این کار را بر مبنای تعهدی انجام می دهد که در آن بخت همواره نقشی ایفا می کند، تعهدی که در عین حال نوعی ریسک و خطر کردن یا نوعی شرط بندی است.

میل چهار بعدی فلسفه

این دو فرمول شعری، میلِ فلسفه را در تمامیتش بازگو می کند، زیرا در اساس، میل فلسفه متضمن یک وجه یا بعد شورش است: بدون ناخرسندی تفکر در مواجهه اش با جهان آنچنان که هست، هیچ فلسفه ای در کار نخواهد بود. لیکن میل فلسفه در عین حال منطق را هم در بردارد؛ یعنی باور به قدرت عقل و برهان. به علاوه، میل فلسفه در برگیرنده کلیت است: فلسفه همه انسانها را در مقام موجودات متفکر خطاب قرار می دهد، زیرا فرضش این است که همۀ انسانها فکر می کنند.

ادامه مطلب

  > > > >